Nieuws

De laatste ontwikkelingen voor bij de koffie.

Kop koffie in de avond vertraagt biologische klok

Voor het eerst is de invloed van cafeïne op het slaappatroon in harde cijfers uitgedrukt. Uit een experiment blijkt dat een kop koffie in de avond de biologische klok wel 40 minuten kan vertragen. De resultaten bevestigen de verstorende invloed van koffie op onze slaap, maar leiden mogelijk ook tot middelen tegen bijvoorbeeld een jetlag, zo schrijven onderzoekers uit Colorado in het vakblad Science Translational Medicine.

koffie vertraagt biologische klok

De onderzoekers richten zich op de circadiane klok, het 24 uurritme. Onder invloed van dit ritme wordt onder meer melatonine aangemaakt, waardoor je aan het eind van de dag slaperig wordt. Omgevingsfactoren kunnen het ritme van de klok sturen. Zo wordt de klok dagelijks 'gereset' bij het eerste daglicht. Ook voeding, zoals dus koffie, beïnvloedt het ritme. Een verstoorde klok kan tot slaaptekort en uiteindelijk zelfs chronische vermoeidheid leiden.

In het experiment werd vijf proefpersonen om de twee weken een pil toegediend. De pil, die drie uur voor bedtijd werd ingenomen, bevatte oftewel een placebo, oftewel een shot cafeïne vergelijkbaar met een dubbele espresso. Tegelijkertijd werden de proefpersonen blootgesteld aan een lichtbron, zodat de invloed van cafeïne kon worden vergeleken met die van daglicht. Om verstoring door andere factoren te minimaliseren, volgden de proefpersonen anderhalve maand lang een waar monnikenregime: vaste slaaptijden, geen koffie of alcohol en geen middagdutjes. De resultaten laten zien dat de cafeïneshots weliswaar minder invloed op je klok hebben dan daglicht, maar deze nog steeds met gemiddeld 40 minuten vertragen. Om de precieze werking van koffie te achterhalen, voerden de onderzoekers nog een tweede onderzoek uit, waarbij ze cafeïne toedienden aan celkweekjes. Het bleek dat cafeïne de werking van adenosine verstoort, een stof die de circadiane klok op celniveau regelt.

Handig bij jetlags

Bert van der Horst, biologische klok-expert van het Erasmus MC Rotterdam, vindt het experiment zorgvuldig uitgevoerd. 'Tegelijkertijd weet je niet hoe groot de invloed van koffie is in het dagelijks leven, buiten zo'n strak geregisseerd experiment. Een hapje eten voor het slapen, bijvoorbeeld, kan de invloed vergroten of verkleinen.' Een groter onderzoek onder 'normale' omstandigheden kan hier volgens Van der Horst duidelijkheid in brengen.

De resultaten volgens de onderzoekers zien dat met cafeïne de biologische klok naar wens kan worden verschoven, handig als je bijvoorbeeld met een jetlag kampt. Van der Horst houdt echter een slag om de arm. 'Hetzelfde wordt gezegd van melatonine, maar je moet zo'n stof op het juiste moment van de dag innemen voor een goed effect. Je past je ritme makkelijker aan door met licht te spelen: 's ochtends bijvoorbeeld al vroeg de lamp aan en 's avonds de gordijnen eerder dicht.'

Bron: volkskrant.nl

Terug naar het overzicht